Những ngày gần đây đã xuất hiện vụ việc đáng chú ý là stETH mất peg 1 ETH dẫn đến giá ETH giảm mạnh hơn so với BTC cũng như nhiều hệ luỵ khác.
Vậy cụ thể câu chuyện đằng sau sự kiện này là gì? Anh em cùng Allinstation đi tìm hiểu và phân tích nhé.
Tổng quan về Lido Finance
Trước khi đi tìm hiểu thì anh em cần hiểu về Lido Finance.
Lido Finance là một giải pháp Staking phi tập trung được xây dựng trên Beacon Chain của Ethereum 2.0 và được điều hành bởi Lido DAO.
Với Lido Finance, anh em có thể stake số lượng token tùy ý trên Lido để nhận lại synthetic token với tỷ lệ 1:1.
Số synthetic token này có thể được mang đi stake, cho vay, giao dịch… trên bất kỳ nền tảng nào hỗ trợ.
Đồng thời khi stake token trên Lido anh em sẽ nhận được yield, và nếu anh em stake hoặc cho vay synthetic token đại diện thì ta sẽ nhận được yield tiếp, một biện pháp tạo thu nhập thụ động hiệu quả.
stETH là gì? Cơ chế hoạt động của stETH?
stETH là một sản phẩm của Lido Finance.
Như đã nói ở trên, anh em có thể stake trên nền tảng và nhận lại synthetic token với tỷ lệ 1:1. Cụ thể anh em stake 1 ETH thì nhận 1 stETH.
Anh em có thể dùng số stETH này tham gia các hoạt động DeFi bình thường trên Ethereum.
Ví dụ điển hình như anh em có thể thế chấp stETH vào các nền tảng lending như Aave, Compound… để vay.
Bên cạnh đó anh em cũng có thể dùng nó để góp thanh khoản ở các DEX, kiếm yield, phái sinh…
Nói tổng thể stETH mang lại tính thanh khoản cho người dùng đã khoá stake ETH.
Vấn đề của stETH
Vấn đề ở cơ chế
Do cơ chế nên bình thường 1 stETH sẽ có giá bằng 1 ETH. Anh em có thể chuyển đổi 1 ETH sang 1 stETH dễ dàng bằng cách stake ETH ở Lido.
Vì việc này nên khi stETH giao dịch với giá trên 1 ETH (ví dụ như 1.05 ETH), các nhà giao dịch chênh lệch giá có thể mint 1 stETH với 1 ETH và sau đó bán lại với giá 1.05 ETH qua đó kiếm lời 0.05ETH nhanh chóng.
Điều này diễn ra lặp đi lặp lại sẽ giúp giá stETH trở lại mức 1 ETH.
Tuy nhiên vấn đề nằm ở chỗ chưa có cơ chế trả lại stETH để lấy ETH cho đến khi ETH nâng cấp lên ETH 2.0. Hiện tại người dùng chỉ đổi được stETH sang ETH thông qua giao dịch cặp stETH/ETH trên các sàn.
Điều này khiến cho nhà giao dịch giá không thể làm gì được khi giá stETH nằm dưới 1 ETH.
Bình thường trong thị trường uptrend thì việc nắm giữ stETH có thể giúp anh em vừa được lợi từ việc ETH tăng giá vừa hưởng lãi staking cũng như nhận lãi từ các dịch vụ DeFi.
Điều này khiến cho cầu sử dụng stETH tăng cao qua đó stETH giữ được mức peg 1 ETH.
Tuy nhiên trong khi thị trường downtrend mà tính năng chuyển đổi stETH sang ETH chưa hiện hữu thì nhiều nhà đầu tư sẽ không còn muốn sử dụng stETH.
Nhất là khi sự kiện “The Merge” nâng cấp ETH lên ETH 2.0 cuối năm mới diễn ra. Bên cạnh đó nó còn mất thêm vài tháng nữa để hoàn thành.
Việc này khiến cho nhiều nhà đầu tư muốn bán stETH để thoát downtrend. Trong số đó có thể bao gồm cả các tổ chức quỹ lớn.
Tuy nhiên việc bán stETH không hề đơn giản. Hiện tại ở pool cặp giao dịch stETH/ETH trên Curve, stETH đang chiếm phần lớn với 78.6%.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc ở pool này ETH đang không có thanh khoản. Vì vậy nhà đầu tư muốn bán stETH phải chịu mức trượt giá lớn.
Pool stETH/ETH trên CurveMột giải pháp bán khác là họ có thể mang lên các sàn như FTX để bán stETH. Tuy nhiên do lượng cung đang vượt nhu cầu mua stETH nên việc bán ồ ạt stETH cũng sẽ khiến token này giảm giá mạnh.
Từ những lý do trên thì anh em phần nào có thể hình dung tại sao stETH mất peg.
Làn sóng bán stETH
Nhiều quỹ vì thấy được nguy cơ này nên có thể đã tiến hành bán stETH, điển hình như Alameda Research và Amber Group.
Các nhà phân tích đã tìm các ví ẩn danh của các quỹ này. Qua đó họ đưa ra giả thuyết rằng Alameda đã bán tổng cộng 50,000 stETH sang ETH.
Bên cạnh đó họ cũng tìm ra rằng Amber Group cũng đã đẩy hàng loạt stETH lên sàn để bán.
Vì làn sóng bán tháo stETH này mà nhiều nhà đầu tư sẽ phải gánh chịu khoản lỗ lớn, bao gồm cả các quỹ. Trong đó điển hình là 3AC và Celsius.
Các bên chịu thiệt hại
Celsius
Đầu tiên anh em hãy hiểu Celsius là gì.
Đây là dự án lending crypto, nơi người dùng có thể thế chấp crypto để vay hoặc gửi vào nền tảng kiếm lãi suất hấp dẫn.
Để có lượng lãi suất đấy thì Celsius đã mang phần lớn ETH ở nền tảng đưa đi stake ETH lấy stETH rồi đưa chỗ đấy đi kiếm yield ở các nền tảng DeFi khác.
Bên cạnh đó Celsius có vẻ cũng làm như thế với các đồng coin khác của nhà đầu tư.
Tuy nhiên các khoản đầu tư của Celsius đã gặp trắc trở lớn khi có nguồn tin cho rằng Celsius đã mất khá nhiều tiền trong các vụ DeFi hack.
Ví dụ như họ mất 70 triệu USD từ vụ Stakehound lộ private key của khách, 50 triệu USD từ BadgerDAO hack, và tin đồn là mất tầm 500 triệu USD từ vụ sập LUNA, UST.
Ngoài ra cũng có một tweet cho rằng họ đã mang 275 triệu USD ETH đi farming trên Anchor Protocol. Đây là nền tảng Lending chính của hệ Terra (LUNA) bị sụp đổ gần đây.
Quay trở lại stETH, hiện tâm lý nhà đầu tư đang rất hoang mang về thị trường crypto. Do đó xu hướng rút ETH hàng loạt đã xuất hiện trên nền tảng.
Tuy nhiên số ETH trên Celsius hiện chỉ chiếm 27% tổng ETH nắm giữ. Trong khi đó phần lớn còn lại là stETH.
Với tốc độ rút hiện tại là 50,000 ETH một tuần thì chỉ trong vài tuần Celsius sẽ không còn ETH trả cho người dùng.
Điều này dẫn đến việc để có ETH cho nhà đầu tư rút thì Celsius phải bán stETH.
Với việc stETH bị mất peg và pool stETH/ETH đang có thanh khoản thấp cũng như làn sóng bán stETH đang tăng cao thì khả năng Celsius phải bán stETH với giá thấp hơn và mức trượt giá cao hơn.
Tuy nhiên nếu điều này xảy ra thì Celsius vẫn chưa đủ tiền để trả cho nhà đầu tư. Điều này dẫn đến lo ngại nền tảng này sẽ “vỡ nợ”. Ngoài ra nó cũng làm cho giá stETH giảm sâu thêm.
Cộng với việc gần đây nền tảng này thông báo chặn người dùng rút tiền khỏi nền tảng càng làm cho giả thuyết này được củng cố.
3AC
Hiện cũng có giả thuyết cho rằng quỹ Three Arrows Capital (3AC) đang có khoản thế chấp 81,000 stETH để vay 53,000 ETH trên AAVE.
Với tỷ lệ ngưỡng thanh lý hiện tại của stETH là 75% thì khoản vay này sẽ bị “quét” khi giá stETH thấp hơn 0.88 ETH.
Khi điều này xảy ra thì stETH sẽ bị bán hàng loạt dẫn tới giảm sâu thêm.
Hiện cũng có thuyết âm mưu cho rằng để gỡ gạc khoản lỗ nếu khoản vay này bị thanh lý thì 3AC có thể tiến hành short stETH và ETH trên FTX và chịu việc bị thanh lý.
Kết quả của việc này là lợi nhuận từ lệnh short có thể phần nào bù được khoản lỗ.
Các nhà đầu tư vay để stake
Bên cạnh các quỹ nói trên thì những người bị ảnh hưởng còn có các nhà đầu tư chuyên vay và stake lặp lại stETH để kiếm nhiều yield hơn.
Cụ thể họ làm các bước như sau:
- Mua ETH.
- Stake ETH lấy stETH (hoặc mua stETH trên thị trường).
- Thế chấp stETH vay ETH trên nền tảng Lending.
- Stake số ETH này để lấy stETH.
- Lặp lại.
Việc này lúc thị trường uptrend thì có thể mang cho nhà đầu tư khoản yield lớn hơn nhiều lần.
Nhưng trong tình cảnh hiện tại rủi ro họ bị thanh lý khoản vay stETH là rất lớn. Điều này khiến những nhà đầu tư này gánh khoản thiệt hại không nhỏ.
Bên được hưởng lợi từ sự kiện này
Có thể nói bên được lợi nhiều nhất có thể là sàn FTX.
Bởi vì trong thời gian qua đã có nhiều stETH đã được mang lên sàn FTX để bán qua đó sàn này có thể kiếm về khoản phí giao dịch đáng kể.
Cũng có câu hỏi tại sao Curve không hưởng lợi khi nhiều giao dịch bán stETH được thực hiện ở đây. Đơn giản là vì nền tảng này đã mất đi một lượng TVL khi nhiều nhà đầu tư đã rút thanh khoản ở pool stETH/ETH.
Ví dụ nổi bật là Amber Group đã rút thanh khoản ở pool này để nhận về 26,000 ETH và 83,000 stETH.
Một bên hưởng lợi khác từ việc này chắc chắn là những nhà đầu tư nhìn thấy điều này và tiến hành short stETH.
Liệu stETH và ETH có như vụ UST và LUNA
Có nhiều nhà đầu tư đang lo sợ rằng sự kiện này sẽ như vụ sụp đổ của UST và LUNA qua đó khiến giá stETH và ETH “đi vào lòng đất”.
Tuy nhiên khác với UST là đồng stablecoin được bảo chứng bởi LUNA, stETH đại khái giống như sổ tiết kiệm ETH.
Đồng thời giá stETH hiện tại được quyết định bởi cung cầu của thị trường khi mua bán cặp stETH/ETH.
Bên cạnh đó ETH hiện cũng không hẳn là tài sản bảo chứng cho đồng kia như LUNA. Cụ thể khi stETH có giá thấp hơn 1 ETH thì người dùng ko thể redeem 1 stETH để đổi 1 ETH qua đó giao dịch chênh lệch giá được.
Vì thế anh em có thể xem mối quan hệ stETH và ETH khác hoàn toàn so với UST và LUNA. Từ đó tương lai của ETH cũng sẽ không bi đát như hệ Terra.
Điều gì sẽ xảy ra với stETH trong thời gian tới
Với stETH, hiện tại đang có nhiều khoản thế chấp stETH để vay đang gặp nguy hiểm.
Cụ thể ở Aave, mức giá 0.81 sẽ có 130 triệu stETH sẽ bị thanh lý. Đồng thời ở các mức giá thấp hơn cũng có nhiều stETH đang trực chờ bị bán.
Nếu điều này xảy ra thì sẽ có hàng loạt stETH bị bán dẫn tới giá đồng token này giảm thấp hơn.
Hiện nếu có 110,000 stETH bị bán thì giá stETH sẽ giảm xuống 0.88 qua đó thanh lý khoản vay của 3AC.
Ngoài ra nếu có 142,000 stETH bán ra thì 130 triệu stETH cũng sẽ bị thanh lý.
Vậy câu hỏi là tương lai này liệu sẽ xảy ra? Cái này mình sẽ phải để thị trường trả lời.
Tuy nhiên trong tương lai khi Ethereum tiến hành “The Merge” thành công thì tính năng redeem stETH để đổi sang 1 ETH sẽ được mở. Điều này có thể sẽ giúp stETH quay trở lại mức peg 1:1 với ETH.
Nhưng đấy là tương lai khá xa cũng như vẫn chưa ai xác định được ngày tháng cụ thể khi nào việc này được hoàn thành.
Còn trong thời gian ngắn hạn tới để stETH hồi phục được thì nền tảng Lido phải làm gì đó để tăng tính năng qua đó thu hút người dùng trở lại sử dụng đồng token này.
